Podcast – Kanser Nedir?

Yaygın Kanser Mitleri ve Yanılgılar

Kanserin nasıl başlayıp yayıldığına ilişkin bazı popüler fikirler, bilimsel olarak yanlış olsa da, özellikle de bu fikirler eski teorilere dayandığında mantıklı görünebilir. Ancak kanser konusunda yanlış fikirler gereksiz endişelere yol açabilir ve hatta önleme ve iyi tedavi kararlarını engelleyebilir. Bu sayfada bazı yaygın kanser mitleri ve yanlış kavramalar hakkında en son bilimsel bilgilere yer verilmektedir.

Kanser ölüm cezası mı?
Amerika Birleşik Devletleri’nde, kanserden ölme ihtimali 1990’li yıllardan beri istikrarlı bir şekilde düşüyor. Göğüs, prostat ve tiroid kanseri gibi bazı kanserler için beş yıllık sağkalım oranı şu an yüzde 90’i aşıyor. Bütün kanserler için 5 yıllık sağkalım oranı şu an yüzde 66 civarındadır. Daha fazla bilgi için, Kanser Durumuna Dair Ulusal Raporun Yıllık Raporuna bakınız.

Bununla birlikte, bu oranların çok sayıda insandan alınan verilere dayandığına dikkat etmek önemlidir. Bireysel bir kanser hastasının ne kadar süre yaşayacağı, kanserin yavaş mı yoksa hızlı mı büyüdüğüne, kanserin vücuda ne kadar yayılmış olduğuna, etkili tedaviler olup olmadığına, kişinin genel sağlık durumu ve benzeri faktörelere bağlıdır.

Şeker kanseri daha da kötüleştirir mi?
Hayır. Araştırmalar kanser hücrelerinin normal hücrelere kıyasla daha fazla şeker (glikoz) tükettiğini göstermiş olmasına rağmen şimdiye kadar hiçbir çalışma şeker yemenin kanseri daha da kötüleştirdiğini veya şeker yememenin kanseri küçülttüğünü veya yok ettiğini gösteren bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bununla birlikte, yüksek şekerli bir diyet aşırı kilo artışına katkıda bulunabilir. Obezite, bazı kanserlerin oluşumu ile ilişkili bulunmuştur. Daha fazla bilgi için, Obezite ve Kanser hakkındaki NCİ bilgi broşürüne bakın.

Yapay tatlandırıcılar kansere neden olur mu?
Hayır. Araştırmacılar yapay tatlandırıcıların sakarın (Sweet ‘N Low®, Sweet Twin®, NectaSweet®) güvenliğini araştırdı; sıklamat; aspartam (Equal®, NutraSweet®); asesülfam potasyum (Sünett®, Sweet Öne®); şükraloz (Splenda®); ve neotame içermediğini ve insanlarda kansere neden olduğuna dair hiçbir kanıt bulamadıklarını söyledi. Sıklamat haricindeki bu yapay tatlandırıcıların tamamı Birleşik Devletlerde satılık olarak Gıda ve İlaç İdaresi tarafından onaylanmıştır. Daha fazla bilgi için, Yapay Tatlandırıcılar ve Kanser hakkındaki NCİ bilgi broşürüne bakın.

Kanser bulaşıcı mı?
Genel olarak, hayır. Kanser, insandan insana kolayca yayılım gösteren bulaşıcı bir hastalık değildir. Kanserin bir insandan diğerine yayılabildiği tek durum organ veya doku nakli durumundadır. Geçmişte kanserli bir bağışçıdan bir organ veya doku alan bir kişinin, gelecekte kanser geliştirme riski yüksek olabilir. Bununla birlikte, bu risk son derece düşüktür – 10.000 organ nakli basına iki kanser vakası söz konusudur. Doktorlar geçmişinde kanser olan donörlerden organ veya doku transferini engellerler.

Bazı insanlarda bazı virüsler(bazı türlerde insan papillomavirüsü veya HPV) veya bakteriler (Helicobacter pylori gibi) kansere neden olabilir. Bir virüs veya bakteri kişiden kişiye yayılabilirken, bönların neden olduğu kanserler insandan insana bulaşamaz. Kansere neden olan virüsler ve bakteriler hakkında daha fazla bilgi için Helicobacter pylori ve Kanser, HPV ve Kanser ve Kanser Asıları üzerine NCİ bilgi tablolarına bakın.

Kişinin moral durumu, hayata pozitif veya negatif bakışı kanser riskini veya kanserden kurtulma şansını etkiler mi?
Bugüne kadar, kişinin “tutumu” nun onun kansere yakalanma ya da kanserden ölme riski ile ilişkisi olduğuna dair ikna edici herhangi bir bilimsel kanıt bulunamamıştır. Kanser hastlarının, bazen üzgün, öfkeli veya cesaretinin kırıldığını hissetmesi, veya diğer zamanlarda olumlu veya iyimser olması normaldir. Olumlu tutumu olan insanların sosyal bağlantılarını sürdürme ve aktif kalma olasılıkları daha yüksek olabileceği için fiziksel aktiviteleri ve sosyal çevrelerinden duygusal destek almaları kanserle baş etmelerine yardımcı olabilir. Daha fazla bilgi için Psikolojik Stres ve Kanser hakkındaki NCİ bilgi broşürüne bakın.

Kanser ameliyatı veya bir tümör biyopsisi kanserin vücuda yayılmasına neden olabilir mi?
Ameliyatın kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılmasına neden olma şansı son derece düşüktür. Standart prosedürleri takiben, cerrahlar biyopsi veya tümörlerin çıkarılması için ameliyat sırasında kanser hücrelerinin yayılmasını önlemek için özel yöntemler kullanır ve birçok adım atar. Örneğin, vücudun birden fazla bölümünden dokuları çıkarmaları gerekiyorsa, her alan için farklı cerrahi aletler kullanabilirler. Kanser vücutta nasıl yayılır hakkında bilgi için Metastatik Kanser sayfamızı ziyaret edin.

Kanserin havayla temas etmesi kanseri daha da kötüleştirir mi?
Hayır. Tümörün havaya maruz kalması, tümörün daha hızlı büyümesine veya kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılmasına neden olmaz. Kanser vücutta nasıl yayılır hakkında bilgi için Metastatik Kanser sayfamızı ziyaret edin.

Cep telefonları kansere neden oluyor mu?
Hayır, şimdiye kadar yapılmış en iyi çalışmalara göre kansere genetik mutasyonlar neden olur ve cep telefonları genlere zarar vermeyen bir tür düşük frekanslı enerji yayar. Daha fazla bilgi için NC’ye bakın.

Enerji hatları kansere neden olur mu?
Hayır, şimdiye kadar yapılmış en iyi çalışmalara göre neden olmaz. Elektrik hatları hem elektrik hem de manyetik enerji yayar. Duvarlar ve diğer nesneler elektrik hatları tarafından yayılan elektrik enerjisine karşı koruma sağlar veya onları zayıflatır. Elektrik hatları tarafından yayılan manyetik enerji, genlere zarar vermeyen düşük frekanslı radyasyon formudur. Daha fazla bilgi için Elektromanyetik Alanlar ve Kanser hakkındaki NCİ bilgi broşürüne bakın.

Kanseri tedavi edebilen bitkisel ürünler var mı?
Hayır. Bazı çalışmalar, bazı şifalı otlar da dahil olmak üzere alternatif veya tamamlayıcı tedavilerin, hastaların kanser tedavisinin yan etkileri ile başa çıkmasına yardımcı olabileceğini öngörse de, hiçbir bitkisel ürünün kanseri tedavi etmede etkili olduğu gösterilmemiştir. Aslında, bazı bitkisel ürünler, kemoterapi veya radyasyon terapisi sırasında alındığında zararlı olabilir, çünkü bu tedavilerin işleyişine müdahale edebilirler. Kanser hastalarının doktorlarıyla vitaminler ve bitki takviyeleri de dahil olmak üzere tamamlayıcı ve alternatif tip ürünleri hakkında konuşmaları gerekir. Daha fazla bilgi için, Bütünleştirici, Alternatif ve Tamamlayıcı Terapilerdeki Konular’daki Bitkisel Ürünler / Bitkisel Ürünler bölümüne bakın.

Ailemdeki birisi kanser hastasıysa ben de kanser hastası olur muyum?
Şart değil. Kanser, genlerde meydana gelen zararlı değişikliklerden (mutasyonlar) kaynaklanır. Kanserlerin sadece yüzde 5-10’u bir kişinin ebeveynden miras kalan zararlı mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Kansere neden olan kalıtsal bir mutasyona sahip ailelerde genellikle birden fazla üyede aynı tür kanser gelişir. Bu kanserlere “ailesel” veya “kalıtsal” kanserler denir.
Kanserlerin geri kalan yüzde 90 ila 95’i, yaşlanmanın ve tütün dumanı ve radyasyon gibi çevresel faktörlere maruz kalmanın doğal sonucu olarak bir kişinin yaşam süresi boyunca meydana gelen mutasyonlardan kaynaklanmaktadır. Bu kanserlere “kalıtsal olmayan” veya “spontan” kanserler denir. Kanser riski hakkında daha fazla bilgi için bkz. NCİ, Herediter Kanser Sendromları ve Kanser Nedenleri ve Risk Faktörleri için Genetik Test Kitabı.

Ailemde hiç kimse kanser hastası değilse, risksiz olduğum anlamına mı geliyor?
Hayır. Şimdiye kadar gerçekleştirilen en iyi çalışmalar, erkeklerin ve kadınların yaklaşık yüzde 40’inin hayatlarının bir döneminde kansere yakalanabileceğine işaret ediyor. Çoğu kanser, yaşlanmanın ve tütün dumanı ve radyasyon gibi çevresel faktörlere maruz kalmanın doğal sonucu olarak bir kişinin yaşamı boyunca ortaya çıkan genetik değişikliklerden kaynaklanır. Yiyecek alışkanlıklarınız, ne kadar yediğiniz, egzersiz yapıp yapmadığınız, kansere yakalanma riskinizi etkileyebilecek diğer faktörlerdir. Daha fazla bilgi için bkz. Kanser Nedenleri ve Risk Faktörleri.

Terlemeyi önleyici deodorantlar meme kanserine neden olur mu?
Hayır. Şimdiye kadarki en iyi çalışmalar, genellikle antiperspiran ve deodorantlarda bulunan kimyasalların göğüs dokusunda değişikliklere neden olduğunu gösteren hiçbir bulgu bulamadı. Daha fazla bilgi için, Tatlandırıcılar / Deodorantlar ve Meme Kanseri hakkındaki NCİ bilgi notuna bakın.

Saç boyası kullanımı kanser riskini arttırıyor mu?
Kişisel saç boyası kullanımının kanser riskini arttırdığının ikna edici bilimsel bulguları yoktur. Ancak bazı araştırmalar, büyük miktarda saç boyası ve diğer kimyasal ürünlere düzenli olarak maruz kalan kuaför ve berberlerin, mesane kanseri riskinde artışa olabileceğini ileri sürmektedir. Daha fazla bilgi için, Saç Boyaları ve Kanser Riski NCİ bilgi notuna bakın.

Kaynak: Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü

Common Cancer Myths and Misconceptions

Certain popular ideas about how cancer starts and spreads—though scientifically wrong—can seem to make sense, especially when those ideas are rooted in old theories. But wrong ideas about cancer can lead to needless worry and even hinder good prevention and treatment decisions. This page provides the latest science-based information about some common cancer myths and misconceptions.

Is cancer a death sentence?

In the United States, the likelihood of dying from cancer has dropped steadily since the 1990s. Five-year survival rates for some cancers, such as breast, prostate, and thyroid cancers, now exceed 90 percent. The 5-year survival rate for all cancers combined is currently about 66 percent. For more information, see the Annual Report to the Nation on the Status of Cancer.

It is important to note, however, that these rates are based on data from large numbers of people. How long an individual cancer patient will live and whether he or she will die from the disease depend on many factors, including whether the cancer is slow or fast growing, how much the cancer has spread in the body, whether effective treatments are available, the person’s overall health, and more.

Will eating sugar make my cancer worse?

No. Although research has shown that cancer cells consume more sugar (glucose) than normal cells, no studies have shown that eating sugar will make your cancer worse or that, if you stop eating sugar, your cancer will shrink or disappear. However, a high-sugar diet may contribute to excess weight gain, and obesity is associated with an increased risk of developing several types of cancer. For more information, see the NCI fact sheet onObesity and Cancer.

Do artificial sweeteners cause cancer?

No. Researchers have conducted studies on the safety of the artificial sweeteners (sugar substitutes) saccharin (Sweet ‘N Low®, Sweet Twin®, NectaSweet®); cyclamate; aspartame (Equal®, NutraSweet®); acesulfame potassium (Sunett®, Sweet One®); sucralose (Splenda®); and neotame and found no evidence that they cause cancer in humans. All of these artificial sweeteners except for cyclamate have been approved by the Food and Drug Administration for sale in the United States. For more information, see the NCI fact sheet on Artificial Sweeteners and Cancer.

Is cancer contagious?

In general, no. Cancer is not a contagious disease that easily spreads from person to person. The only situation in which cancer can spread from one person to another is in the case of organ or tissue transplantation. A person who receives an organ or tissue from a donor who had cancer in the past may be at increased risk of developing a transplant-related cancer in the future. However, that risk is extremely low—about two cases of cancer per 10,000 organ transplants. Doctors avoid the use of organs or tissue from donors who have a history of cancer.

In some people, cancers may be caused by certain viruses (some types of human papillomavirus, or HPV, for example) and bacteria (such as Helicobacter pylori). While a virus or bacterium can spread from person to person, the cancers they sometimes cause cannot spread from person to person. For more information about cancer-causing viruses and bacteria, see the NCI fact sheets on Helicobacter pylori and Cancer, HPV and Cancer, and Cancer Vaccines.

Does my attitude—positive or negative—determine my risk of, or likely recovery from, cancer?

To date, there is no convincing scientific evidence that links a person’s “attitude” to his or her risk of developing or dying from cancer. If you have cancer, it’s normal to feel sad, angry, or discouraged sometimes and positive or upbeat at other times. People with a positive attitude may be more likely to maintain social connections and stay active, and physical activity and emotional support may help you cope with your cancer. For more information, see the NCI fact sheet on Psychological Stress and Cancer.

Can cancer surgery or a tumor biopsy cause cancer to spread in the body?

The chance that surgery will cause cancer to spread to other parts of the body is extremely low. Following standard procedures, surgeons use special methods and take many steps to prevent cancer cells from spreading during biopsies or surgery to remove tumors. For example, if they must remove tissue from more than one area of the body, they use different surgical tools for each area. For information about how cancer spreads in the body, see our page on Metastatic Cancer.

Will cancer get worse if exposed to air?

No. Exposure to air will not make tumors grow faster or cause cancer to spread to other parts of the body. For information about how cancer spreads in the body, see our page on Metastatic Cancer.

Do cell phones cause cancer?

No, not according to the best studies completed so far. Cancer is caused by genetic mutations, and cell phones emit a type of low-frequency energy that does not damage genes. For more information, see the NCI fact sheet on Cell Phones and Cancer Risk.

Do power lines cause cancer?

No, not according to the best studies completed so far. Power lines emit both electric and magnetic energy. The electric energy emitted by power lines is easily shielded or weakened by walls and other objects. The magnetic energy emitted by power lines is a low-frequency form of radiation that does not damage genes. For more information, see the NCI fact sheet on Electromagnetic Fields and Cancer.

Are there herbal products that can cure cancer?

No. Although some studies suggest that alternative or complementary therapies, including some herbs, may help patients cope with the side effects of cancer treatment, no herbal products have been shown to be effective for treating cancer. In fact, some herbal products may be harmful when taken during chemotherapy or radiation therapy because they may interfere with how these treatments work. Cancer patients should talk with their doctor about any complementary and alternative medicine products—including vitamins and herbal supplements—they may be using. For more information, see the Botanicals/Herbal Products section in Topics in Integrative, Alternative, and Complementary Therapies.

If someone in my family has cancer, am I likely to get cancer, too?

Not necessarily. Cancer is caused by harmful changes (mutations) in genes. Only about 5 to 10 percent of cancers are caused by harmful mutations that are inherited from a person’s parents. In families with an inherited cancer-causing mutation, multiple family members will often develop the same type of cancer. These cancers are called “familial” or “hereditary” cancers.

The remaining 90 to 95 percent of cancers are caused by mutations that happen during a person’s lifetime as a natural result of aging and exposure to environmental factors, such as tobacco smoke and radiation. These cancers are called “non-hereditary” or “spontaneous” cancers. For more information about the risk of getting cancer, see the NCI fact sheet onGenetic Testing for Hereditary Cancer Syndromes and Cancer Causes and Risk Factors.

If no one in my family has had cancer, does that mean I’m risk-free?

No. Based on the most recent data, about 40 percent of men and women will be diagnosed with cancer at some point during their lives. Most cancers are caused by genetic changes that occur throughout a person’s lifetime as a natural result of aging and exposure to environmental factors, such as tobacco smoke and radiation. Other factors, such as what kind of food you eat, how much you eat, and whether you exercise, may also influence your risk of developing cancer. For more information, see Cancer Causes and Risk Factors.

Do antiperspirants or deodorants cause breast cancer?

No. The best studies so far have found no evidence linking the chemicals typically found in antiperspirants and deodorants with changes in breast tissue. For more information, see the NCI fact sheet onAntiperspirants/Deodorants and Breast Cancer.

Does hair dye use increase the risk of cancer?

There is no convincing scientific evidence that personal hair dye use increases the risk of cancer. Some studies suggest, however, that hairdressers and barbers who are regularly exposed to large quantities of hair dye and other chemical products may have an increased risk of bladder cancer. For more information, see the NCI fact sheet on Hair Dyes and Cancer Risk.